Ziya GÜNEY

Bugün ülkemizde yaşadığımız otopark sorunu yıllar önce batı kentlerinde de kendini gösterince, bu konuyu çözüme kavuşturmak için çeşitli çözümler üretilmeye başlandı.

 

İşte bu uygulamalardan bazıları;

 

Evet başta İngiltere, Almanya, Fransa ve Avusturya olmak üzere Batı ülkelerinin birçoğunda cadde ve sokaklardaki otoparklara park eden motorlu taşıtlardan park ücreti alınıyor.

 

Hatta bu ülkelerde araç sahipleri kamuya ait bu park yerlerine araçlarını park edebilmek için aylık, yıllık olarak ücret ödeyip karşılığında aldıkları pulları bir zamanlar bizde motorlu taşıt vergisinde olduğu gibi aracın camına yapıştırıp günlük ödemelerden kurtuluyorlar.

 

Otopark sorunlarının hallinde birçok Batı ülkesinin yanında özellikle Japonya'da katı bir şekilde uygulanan bir sistem de motorlu taşıt satın alırken ödenen otopark vergisidir.

 

Eğer motorlu taşıt satın alırken ev ve iş yerinde kullanabileceğiniz bir otopark gösteremiyorsanız araç bedeline ek olarak bir de otopark vergisi ödemek zorunda kalıyorsunuz.

 

Ancak bu ülkelerde paralı otopark uygulamasının temel amacı; belediyelere gelir sağlamak yerine halkın gideceği yere kendi araçları ile değil raylı sistem, metro, otobüs vb. gibi toplu taşıt araçları ile gidilmesini sağlamaktır...

 

Ayrıca bu ülke kentlerinin çok alternatifli kent içi ulaşım araçlarına ilaveten caddeleri de geniş ve bir bölümü otoparklara ayrılmaya müsaittir.

 

Şüphesiz özellikle büyük kentlerimizdeki otopark sorunlarını gelir amaçlı otopark harcı alınması gibi yüzeysel ve palyatif tedbirler ile çözmek mümkün değildir.

 

Öncelikle kentlerimizde imar planları yapılırken gelişmiş Batı ülkelerinin kentlerinde  ve Nilüfer'de yapıldığı gibi yapılaşmayı ayrık sistem olarak planlamak ve otopark sorununu imar parseli içerisinde çözmek gerekir.

 

Kaldı ki yerleşim planlaması ister ayrık sistem ister bitişik sistem olsun, o yerleşim birimi içinde yer alan her fonksiyon (konut, turizm, ticaret, resmi kurum, okul, sinema, tiyatro, sağlık, spor, kültür tesisi vb.) için kendi parselinde otopark yönetmeliğinde belirlenen otopark alanının ayrılması zorunludur.

 

Çok özel durumlar hariç hiçbir şekilde, belediyeye gelir sağlamak, otopark yönetmeliğinin boşluklarından istifade ederek veya yönetmeliğe aykırı olarak otopark sorununu imar parseli içinde çözmek yerine otopark bedeli alınarak çözülmesine imkân ve fırsat verilmemelidir!..

Kaldı ki yeni hazırlanmakta olan taslak otopark yönetmeliğinde otopark bedeli ödenerek parselde çözme olayı kaldırılmakta ve eski yönetmelikte 3 daireye 1 otopark bırakma mecburiyeti yerine her daire için bir otopark bırakma mecburiyeti getirilmektedir.

 

Bugün büyük kentlerimizdeki otopark sorununun bu boyutlara ulaşmasında belediyelerin otopark sorununu imar parseli içinde çözmek yerine gelir sağlamak amacıyla yapı sahiplerini otopark bedeli ödemeye yönlendirmesi önemli rol oynamaktadır.

 

Otopark bedeli olarak alınan gelirler de ilgili yönetmeliğin açık hükmüne rağmen maalesef bölge ve genel otopark yapımına değil başka işlerde kullanılmaktadır!

 

Hatta birçok ilçe ve belde belediyesinin ruhsat aşamasında yapı sahiplerinden tahsil ettikleri otopark bedellerini büyükşehir belediyelerine aktarmadıkları bilinmektedir.

 

Gerek belediyelerce tahsil edilen otopark bedellerinin miktarı gerekse bu bedellerin nerelerde kullanıldığına dair İçişleri Bakanlığı ciddi bir araştırma yapmalıdır.

 

 1 Haziran 2018'de İmar Yönetmeliği'ne her daireye bir otopark şartı getirilmiş ise de seçimlerin yaklaşması sebebiyle bu hüküm siyasi otorite tarafından ertelenmiştir!..