Ziya GÜNEY

Ankara, İstanbul, Bursa ve daha birçok kentimiz gerektopoğrafik konumu, gerekse konut ve sanayide kullanılan yerli kömür, trafik yoğunluğu vb. sebeplerden ötürü içinde bulunduğumuz bu kış aylarında yine büyük boyutlarda bir hava kirliliği riski ile karşı karşıya bulunmaktadır.

Uluslararası kuruluşların yaptıkları ölçümlerde 35 Avrupa ülkesi içerisinde hava kirliliği en yüksek ülkeyiz.

Ülkemizde hava kalitesi ile İlgili yönetmelikte konutlar ve sanayide yakılacak yerli ve ithal kömürlerin, kükürt, partikül, nem ve ısıl değerleri vb. de belirlenmiştir.

Gerek kentimizde gerekse irili ufaklı birçok yerleşim birimimizde merkezi idare ve yerel yönetimlerin yaptıkları hava kalitesi ölçümlerinde çıkan değerler ülkemiz ve Dünya sağlık Örgütünce belirlenen limit değerlerin üzerindedir.

Bazı günlerde ise bu değerlerin yönetmeliklerde belirlenen limit değerlerin özellikle partikül maddede (PM 10)7-8 kat Kükürt dioksit de ise 3-4 kat üzerine çıktığı görülmektedir.

1989’da Bursa’da biz yerel yönetimlerde göreve geldiğimizde çok büyük boyutlara ulaşarak insan sağlığını ciddi olarak tehdit etmeye başlayan hava kirliliği sorunu ile karşılaştık.

O tarihlerde Bursa’da özellikle bazı semtlerdeki hava kirliliği (partikül madde ve kükürt dioksit) bugünkünden çok daha büyük boyutlara çıkmıştı.

Hava kirlilik oranı bu derece yüksek olan Madrid, Londra ve Atina gibi bazı Avrupa kentlerinde toplu insan ölümlerinin olduğunu biliyorduk.

Ancak bizin hastanelerimiz çocuk ve yaşlıların hava kirliliğinden ölümlerine astım, nefes darlığı gibi bilimsel (!)kılıflar uyduruyorlardı.

Biz de önce içindeki kükürt dioksit oranı yüzde 1’den az olan ithal kömür (Güney Afrika ve Rusya) getirerek daha sonra da doğal gaz kullanımını kentin büyük bir bölümüne yaygınlaştırarak hava kirlilik oranını 2 yılda limit değerlerin altına düşürdük.

Ancak kış aylarına girdiğimiz şu günlerde elektrik, gerekse doğal gaz fiyatlarının yüksek olması sebebiyle hem konutlar hem de sanayi tesislerinde tekrarkükürt dioksit oranı yüksek kalitesiz yerli kömüre dönüş eğilimi başlamıştır.

Ayrıca 2008 yılından beri merkezi idarenin satın alma gücü düşükvatandaşlarımıza dağıtmakta olduğu içindeki kükürt dioksit oranı yüksek kalitesiz kömürler sebebiyle de gerek Bursa’da, gerekse diğer kentlerimizde hava kirliliği önemli ölçüde artmıştır.

Bütün bunlara ilave olarak büyükşehirlerimizde Bursa da dahil olmak üzere kent içi trafik önemli ölçüde artmış ve bu yoğunluk motorlu araçlardan kaynaklanan hava kirliliğini de arttırmıştır.

İlgili yönetmeliğin 20. maddesinde yer alan “Doğalgazın ulaştığı ve hattının geçtiği yerlerdeki işyerleri, konutlar ve sanayide doğalgazın ısınma amaçlı kullanımı zorunludur” hükmünün de pratikte tam olarak uygulandığı söylenemez.

Bütün bu sebeplerle bu kış aylarında özellikle topoğrafik konumları müsait, trafik yoğunluğu fazla ve yerli kömür kullanımı yaygın kentlerimizde hava kirliliği kabusu kendisini hissettirmeye başlamıştır.

Bu durumun da başta çocuklar, yaşlılar, kalp astım ve nefes darlığı gibi sağlık sorunları olan vatandaşlarımız için büyük bir risk oluşturacağı açıktır.

İlgililerin yetkililerin bu konuda bir an önce gerekli tedbirleri almalarını bekliyoruz.

Bütün okurlarımızın yeni yılını en içten dileklerimle kutlarım…